Wpływanie na poprawę wydajności energetycznej przez przedsiębiorstwa realizowane jest na wiele sposobów. Jednym z nich jest biały certyfikat. Niejako wymuszanie, a mówiąc ściślej stymulowanie efektywnej poprawy wydajności energetycznej oraz promowanie ekologicznego zarządzania energetyką wewnątrz przedsiębiorstwa, dla wielu firm oznacza kolejne koszta i obowiązki.

Nic bardziej mylnego. Choć pozornie białe certyfikaty determinują kolejne działania związane z poprawą efektywności energetycznej, nie stanowią one zbyt dużego obciążenia dla przedsiębiorstw – co więcej, mogą odgrywać rolę pewnej nagrody za poprawę wyników na tle oszczędności energetycznych.

W artykule dokładniej omówimy zagadnienie białych certyfikatów. Napiszemy, czym dokładnie są białe certyfikaty i system białych certyfikatów, jak prezentuje się obowiązek przedstawienia określonej ilości świadectw efektywności energetycznej, a także w jaki sposób można otrzymać biały certyfikat.

Czym jest biały certyfikat?

Pisząc najogólniej – jest to dokument świadczący o wykonaniu usprawnienia w zarządzaniu energią w przedsiębiorstwie. Pisząc inaczej – biały certyfikat jest dowodem na zredukowanie ilości energii zużywanej w skali roku. Co więcej, certyfikat po uzyskaniu swojej mocy prawnej, może być wiązany z prawem majątkowym, a tym samym stać się towarem handlowym, który można sprzedać na TGE (Towarowej Giełdzie Energii). Certyfikat możemy uzyskać za działania wykonane lub zaplanowane.

Roczna oszczędność związana z otrzymaniem certyfikatu nie może być mniejsza niż 10 toe (ton oleju ekwiwalentnego).

Zasady systemu białych certyfikatów

System funkcjonowania białych certyfikatów w naszym kraju opiera się na 5 zasadach: zasadzie wykazu, wymierności, trwałości, audytu, przetargu, „ω” i zasadzie końcowej.

1.    Zasada wykazu

Zasada wykazu określa, że działania przedsiębiorstwa dążące do redukcji zużycia rocznej energii mogą być zatwierdzane wyłącznie przy skonfrontowaniu ich z wykazem przedsięwzięć opublikowanym przez Ministerstwo Gospodarki w Monitorze Polskim.

2.    Zasada wymierności

Ta zasada dotyczy przedsięwzięć podejmowanych przez przedsiębiorstwo, które można zmierzyć na podstawie konfrontowania z ilością energii zaoszczędzonej w skali roku od początku do końca całego procesu dążącego do uzyskania białego certyfikatu.

3.    Zasada audytu

Zasada określająca, że każde działanie podejmowane przez przedsiębiorstwo musi przysłużyć się do poprawy efektywności zarządzania energetyką firmy. Co więcej, każda firma starająca się o biały certyfikat musi przejść przez proces audytu energetycznego, o którym pisaliśmy tutaj.

4.    Zasada „ω” (omega)

Określa, że w procesie zdobywania białego certyfikatu najważniejszy jest osiągnięty efekt energetyczny, który jest średnią ilością energii, jaką przedsiębiorstwo zaoszczędziło w skali roku.

5.    Zasada końcowa

Biały certyfikat zdobywa wartość handlową po zakończonym sukcesem procesie jego zdobywania.

System białych certyfikatów umożliwia uzyskanie oszczędności w trzech płaszczyznach. Pierwszą z nich jest oszczędność odbiorcy końcowego. Kolejną oszczędność związana z potrzebami własnymi firmy, natomiast ostatnią oszczędnością nazywamy redukcję start w procesie przesyłu i dystrybucji energii.

Przyznawanie białych certyfikatów

Za przyznawanie białych certyfikatów odpowiedzialny jest Prezes URE, natomiast samo przyznawanie odbywa się w formie przetargów. Przetarg powinien być ogłaszany mniej więcej 2 tygodnie przed datą jego wdrożenia.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zobowiązany jest do oszacowania wartości świadectw oraz ich ilości, które przewiduje się do wprowadzenia w danym przetargu. Poza tym Prezes informuje o współczynniku akceptacji oferty.

Przetarg wygrywany jest przez firmy lub inne podmioty, które mieszczą się w puli przetargu. Pula ta określana jest na podstawie przedziału określanego jako iloczyn współczynnika akceptacji oferty i średniej wartości efektu energetycznego, a następnie ilorazu przedstawionego iloczynu do najwyższej wartości efektu energetycznego zadeklarowanej w danym przetargu.